UPOV’da Şeffaflık ve Katılımcılık Konusunda Yeni Bir Dönem Başlıyor

Bitki Çeşitliliğini Koruma Uluslararası Birliği (UPOV) 21 Ekim 2010 tarihinde gerçekleştirdiği yıllık olağan oturumunda, sivil kurumlara ve çiftçi organizasyonlarına gözlemci statüsü tanıma kararı aldı. UPOV’un bu kararı, bundan sonra yürüteceği görüşmelerde şeffaflık ve katılımcılık noktalarında yeni olasılıkları ima etti.

21 Ekim 2010 tarihinde UPOV Konseyi, APBREBES’e ve European Coordinaton Via Campesina (ECVC)’ya; Konseyi, İdare ve Hukuk Komitesi (CAJ), Teknik Komite (TC) ve Teknik Çalışma Grupları’na (TWPs) gözlemci statüsü tanıma konusunda anlaşmaya vardı.

UPOV merkezi Cenevre, İsviçre’de bulunan devletlerarası bir organizayon. Bitki çeşitliliğinin korunmasıyla ilgili uluslararası kuralları belirlediği için gıda güvenliği, biyoçeşitlilik ve çiftçi hakları konularında belirleyicidir.

“Çiftçiler, UPOV’un fikri mülkiyet hakları sistemine dayalı olarak koruma altına alınmış tohumların başlıca kullanıcıları. Bundan dolayı bizler ECVC’ye gözlemci olma hakkı tanıyan UPOV üyelerine teşekkür ederiz. Böylelikle çiftçiler UPOV’da neler olup bittiğiyle ilgili bilgilenme ve gözlemci olma hakkına kavuşmuşlardır.” Josie Riffaud, ECVC Bioçeşitlilik, Tohum ve Çevre sorumlusu. Bu kuruluş 16 Avrupa ülkesinden 24 çiftçi kuruluşu ve 200.000 üreticiyi temsil etmektedir.

“UPOV’a katılımımız , UPOV’un perspektifini genişleterek çiftçi hakları ve genetik kaynakların sürdürülebilir kullanımı konularında farkındalık yaratabileceğimizi ve bitki çeşitliliğinin korunmasıyla ilgili dengeli bir yaklaşım sağlanmasına olanak tanıyacağını umuyoruz.” Francois Meienberg, Bern Deklarasyonu, APBREBES Kurucu Üyesi.

“UPOV’un ECVC ve APBREBES’e gözlemci statüsü tanıma kararı, devletlerarası organizasyonların örneğin Dünya Fikri Mülkiyet Hakları Organizasyonu’nda (WIPO) olduğu gibi, şeffaflığı ve katılımcılığı artırma eğilimi ile aynı çizgide değerlendirilmelidir. Bu karar UPOV’un daha fazla katılımcılık ve daha fazla şeffaflık yolunda attığı ilk adım olarak görülmelidir. UPOV’la kurulacak yapıcı işbirliğini dörtgözle bekliyoruz.” Sangeeta Shashikant, Üçüncü Dünya İletişim Ağı (APBREBES)

UPOV’un başlıca karar verme organı olan Danışma Komitesi’ne gözlemciliğe izin verilmiyor. UPOV’un resmi web sitesinden kamuoyuna organizasyonun sınırlı sayıda belgeleri duyuruluyor. Web sitede belgelerin önemli bir kısmına erişim şifrelerle sağlanıyor.

Ek bilgi:

ECVC Via Campesina’nın bir üyesi. Köylülerin, küçük ve orta ölçekli üreticilerin, topraksızların, köylü kadınların, yerli halkların, köylü gençliğin ve tarım işçilerinin uluslararası ölçekli en büyük hareketi. ECVC tüm Avrupa’dan katılan 24 çiftçi ve tarım işçileri birliğinden oluşuyor.

APBREBES, bitki çeşitleri ıslahı ve UPOV mevzuatı konusunda çalışan organizasyonlar tarafından kurulmuştur. APREBES, Berne Declaration (Switzerland); Center for International Environmental Law (USA); Community Technology Development Trust (Zimbabwe); Development Fund (Norway); Local Initiatives for Biodiversity, Research and Development (Nepal); Searice - The Southeast Asia Regional Initiative for Community Empowerment (Philippines); and Third World Network (Malaysia)’den oluşmaktadır.

Daha fazla bilgi için:

Josie Riffaud

ECVC Koordinasyon Komitesi Üyesi

Tel: 0033 6 13 10 52 91

François Meienberg

Bern Deklarasyonu (APBREBES)

Email: food @evb.ch

Sangeeta Shashikant

Üçüncü Dünya İletişim Ağı (APBREBES)

Email: Sangeeta@thirdworldnetwork.net

Loç Vadisine HES

Cide Loç Vadisi, aynı zamanda Küre Dağları Milli Park alanı içinde yer almaktadır. Devrekâni de dâhil edildiğinde üç ilçemizi birden ilgilendiren bu alanda, Hidro Elektrik Santrali yapımı ile ilgili bir çalışma yürütüldüğü artık hepimizin bilgisi dâhilinde olan bir konu. Vadi, doğa harikası ve gerçekten Türkiye’nin en bakir bölgelerinden birisi. Valla Kanyonu, Maylas Kanyonu, Ilgarini Mağarası, Kılıçlı Mağarası ve uçsuz bucaksız dağlar, Loç vadisinin etrafında birer kale niteliğinde duruyor... Enerji severler ise elektriksiz kalma korkusu yaşıyor olmalılar ki, böyle bir projeyi tüm ülke genelinde görmeyi hedefliyorlar. Sırf elektrik üretmek adına doğanın dokusu bozulmaya değiyor mu, bu tartışmalı bir husus. Fizibilitesi yapılırken neler hesaba katıldı, bunu bilmekten de yoksunuz. Ancak bir gerçek var ki oda; güzelim akarsuları yok etmek konusundaki kararlılık gözden kaçmıyor! Demek koca koca, dev akarsuların ve denizlerin ülkesi olan Türkiye’mizde elektrik üretebilecek yer bulunamamış olmalı ki, sıra küçük derelerdeki su kaynaklarını değerlendirmeye gelmiş! Loç Vadisinde Elektrik Santrali yapımı için izin aldığını belirten ilgili şirketin çalışmalara başlaması üzerine, bölgede kaygı verici bir hareketlilik gözlemlenmekte. Böyle giderse istenmeyen birçok olay yaşanacağa benziyor. Halkın bize göre haklı, kimilerine göre haksız feryadı ise belki de güvenlik güçlerinin refakatinde susacak. Bölgeden yankılanan hayat mücadelesinin aksı duyulmayacak. Biz yıllarca devletimizin sosyal yönünden kastedilen mananın, özel bir anlamı olduğunu düşünüyorduk. Lakin çoğunluğun isteği veya mali gücün hegemonyası sosyal anlayışlara da farklı manada ket vuruyor anlaşılan… Konunun yargıya taşındığını bilmeyenimiz yok. Hukuk devletlerinde yargıya intikal eden konular, bir karara bağlanmadan icraat yapılamayacağını bilenlerdeniz. Ancak ilgili şirketin çalışmalarını aralıksız sürdürmesi ve hukuki sonucu beklemeden Loç da dev makinelerle ortalığı talan etmesine kim dur diyecek, bu sorunun cevabı meçhul! Bağımsız yargı böyle önemli bir konuda süreci uzatmadan daha hızlı karar veremez mi? Zira her geçen gün, bölgedeki ağaç ve doğa katliamının genişlemesi büyük bir vebal olarak sorumluların omuzlarında asılı durmaktadır. Kamuoyunun HES’ lerin doğayı öldürdüğü, bunların yapılmaması ve Loç gibi bölgelerin yok olmaması için verdiği destek açıklamalarına, yürütme organı yetkililerinden gelen cevapları, bir kararlılık olarak mı değerlendirmeliyiz bilemiyorum. Sanatçıların Loç desteğine; “Siz bu işe burnunuzu sokmayın” diyerek ihtar eden siyasilerin tutumunda bölge halkının kendilerine verdiği oy oranları etkili midir acaba? Ya da soruyu madalyonun öbür yüzünü çevirip soralım isterseniz. Muhalefet vekilinin bölgeye gitmemesinden şikâyet edenler açısından konuya yaklaşalım. Muhalefet Loça neden gitmiyor? Seçim ve referandum sonuçlarının muhalefet üzerinde; HES’ler de dâhil olmak üzere, iktidar icraatlarının halk tarafından tasvip edildiği gibi bir çıkarım yapıldığı sonucuna varılabilir mi? Ne dersiniz? Sizce de çelişik bir durum değil mi? Nasıl bir kazanç ya da nasıl bir kayıp, doğrusu manidar bir tablo… Loç Vadisinin ölmesi demek, bölgede hayatını sürdüren insanlığında ölmesi demek anlamına gelmiyor mu? Sizin o bölgede öldürdüğünüz doğa ve insanlık vicdanı, yeniden nasıl diriltilebilir. Böyle doğal akışında kurulu bir düzeni, tekrar kurmak isteseniz acaba kaç yılda oluşturabilirsiniz ki? Boşuna mı demiş büyüklerimiz; “ Parayla saadet olmaz” diye. Acaba buradan üretilecek elektrikle nereler aydınlanacak. Ürettiğiniz elektrik ve satacağınız su ile dünyasını kararttığınız insanların yüreklerine su serpilebilecek mi? Küçük dereciklerden elde edilen sular, dağların tepesinde oluşturulan barajlara taşınacak ve oradan aşağı bırakılan sularla elektrik üretilecek. Ne ala! Sanki çok ucuz bir maliyet bu. Bunun için bile dünya kadar elektrik harcanacağı muhakkak değil mi? Belki de kendi üretimi için harcayacağı elektriği bile üretmekten aciz bir işlem için, bu kadar doğa katliamının adını kim nasıl koyuyor anlaşılabilir değil! Ya sonrası? Elbette firmalar açısından asıl kazanç, belki de işlem sonrasında elde edilecek. Loç suyunun vadideki arazi sahiplerine para ile satılacak olması bölge halkının bir başka handikabı olacaktır. Böyle bir garabetle de sınırlı kalmayacak Loç’un kaderi. Doğabilecek sıkıntıları anlatmak için bir köşe yazısının yeterli olmayacağı da malum… Kastamonu ekosisteminin tam orta yerine saplanan bir hançer gibidir Loç vadisine giren iş makinelerinin konumu. Şayet sahip çıkılmazsa Loç’a, alınırsa derelerin canı; kuruttuğunuz dere yataklarından istifade eden insanların ahı değildir sadece sizin yakanızı bırakmayacak olan. Oradaki tüm canlı hayatının âhı, uykularınızda dahi sizi rahatsız bırakmayan kâbusunuz olacaktır muhakkak. Sormak isterim Kastamonu’nun etkili ve yetkililerine; orada bulunan boşluğu nasıl doldurmayı düşünüyorsunuz? Bırakın doğanın oluşturduğu boşluğu doldurmayı, ekonomik anlamda gelir dengeleri alt-üst edilmiş insanların hayatlarında meydana gelen maddi, manevi ve psikolojik boşluğu neyle ikame etmeyi düşünüyorsunuz? Gerek genel seçimlerde, gerekse son referandumda bir kez daha ispat etmedi mi Kastamonu halkı hükümete bağlılığını? Seçtiklerine verdiği desteğin halen devam ettiğini bir kez daha göstermediler mi? Yani Kastamonulular görevlerini yapmadılar mı bu konuda? Peki, yetkililerimiz ne zaman devreye girecekler Kastamonu’nun Loç Vadisi gibi önemli olan bu ve benzeri türden sorunlarıyla ilgili olarak. Yoksa “biz herkesi kucaklıyoruz, bu halkın içinden yine bu halk için çıktık, sizler için varız” diyen bizim yöneticilerimiz ve temsilcilerimizin yoğunlukları, böylesi elzem bir konunun çok mu üzerindedir… Neden şöhret olmuş isimleri Loç Vadisindeki insanlarımızın arasında göremiyoruz. Bu halkın içinden çıkınca, tekrar halkın arasına dönmek bu kadar zor mu?

01.10.2010

Davut ZAT